Dosya Haber: 5 maddede müsilaj sorunu ve çözüm önerileri

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

1- Müsilaj nedir, Nasıl oluşur ve Zararları nelerdir?

Müsilaj, biyolojik ve kimyasal birçok koşulun bir araya gelmesiyle oluşan, fitoplanktondenilen bitkisel canlıların aşırı çoğalması, deniz sıcaklığının yükselmesi ve buna bağlı olarak bakteriyel aktivitelerin artmasıyla oluşan salya şeklidir.

Fitoplankton grupların, mikroalglerin ve mikroskobik bitkiciklerin aşırı çoğalması sonucunda ortaya çıkan müsilaj, bakteriyel aktivitelerin artmasıyla deniz yüzeyinde sümüksü bir yapıda görülür.

Deniz şartlarında meydana gelen anormallikleri dengelemek için bu canlıların çok hızlı çoğalması ve kümelenmesi neticesinde oluşmaktadır.
süperbetin
Müsilaj, deniz suyuyla atmosferin bağlantısını keserek su altındaki oksijenin azalmasına neden olur. Bu durum deniz canlılarının hayatını tehdit etmektedir. Balıklar gibi hareket halindeki deniz canlıları müsilaj tabakasından sıyrılmayı başarsa da, deniz altında hareketsiz olan sünger, deniz patlıcanı, midye gibi canlılar müsilaj yapısından olumsuz etkilenir. Müsilaj tabakası nedeniyle çevrelenen deniz canlıları, doğal olmayan yollarla hayatlarını kaybetmektedir.

Müsilaj tabakası deniz sıcaklığında yaşanan artış, denizin durağanlaşması, fosfor ve azot yükünün artması sonucunda meydana gelir. Son 40 yıllık ortalamaya bakıldığında Marmara Denizi’nin sıcaklığının 2,5 derece yükseldiği not edilmiştir. Ege ve Karadeniz arasında sıkışarak durağan yapısından dolayı müsilaja elverişli olan Marmara, kentsel atıkların da oluşturduğu kirlilik nedeniyle bu sorunu yaşamaktadır.

2- Denizlerimiz müsilajdan nasıl kurtulur?

İlk şart olarak hava koşullarının normale dönmesi gerekmektedir.

Müsilajın artması biyoçeşitliliğin azalmasıyla yakından ilgilidir.

Müsilaj sorununun ortadan kalkması için atıkların tamamen arıtılarak denize verilmesi, denizdeki azot ve fosfor miktarının azaltılması gerekmektedir.

3- Uzmanların görüşleri ve tavsiyeleri nelerdir?

Dr. Yelda Aktan Turan, doğal olmasına rağmen müsilajın karada ve denizde bozulan ekosisteme olumsuz etki gösterdiğini belirtmektedir. Prens Adaları etrafında dalış yapan Türk Balık Adamlar Spor Kulübü üyeleri ise derinliklerde yoğunlaşan maddenin dalış turizmine engel olduğu konusunda hemfikir.

Dr. Turan’a, müsilajı oluşturan fitoplankton ekosistemin devamı için gerekli fotosentez olayının bir parçasıdır. “Fitoplanktonun bu denli çoğalarak parçalanırken müsilajlı yığınlar oluşturması, kıyılarda artan insan faaliyetleriyle ilgilidir. Evsel ve endüstriyel atıklar denizlere ulaşarak deniz kirliliği ve ekosistemin tahrip olmasına neden olmaktadır” dedi.

Prens Adaları çevresinde düzenli dalışlar yapan Türk Balıkadamlar Spor Kulübü Başkanı Gündoğdu Saruhan: “Derinlere indikçe kütleler halinde önümüze çıkan müsilaj bir duvar gibi uzanıyor. Doğal ve mevsimsel olduğunu bilmemize rağmen bu yoğunluk bizleri endişelendiriyor. Kirlilik ve insanın etkisiyle canlı çeşitliliğine büyük zarar vereceğini düşünüyoruz” dedi.

Nöroloji uzmanı Dr. Oğuzhan Onultan: “Müsilajın olduğu yerde denize girmek ve müsilajın olduğu yerden herhangi bir şekilde deniz ürünü temin etmek sağlığa çok yüksek ağır metal içerme riski bulunduğu için tehlikeli ve zararlıdır” dedi.

4- Müsilajdan hangi sektörler daha çok etkilendi?

Balıkçılık ve denizcilik turizmi müsilajdan en fazla etkilenen alanların başında gelmektedir.

YouTube üzerinden yayın yapan Birkan Erdem, Caddebostan Sahili’ne giderek orada görülen müsilajları şöyle değerlendirdi: “Görüş yok denecek kadar az, hareketsiz canlılar ölmüş, hareketli olanlar ise bir şekilde yaşamaya çalışıyorlar fakat gelecekte Marmara’nın durumu hiç de iyi görünmüyor” dedi.

19.06.2021 Tarihli Yalova Müsilaj Temizliği ve Denetim Verileri

Müsilaj temizleme çalışmaları devam etmektedir. 19.06.2021 tarihinde Yalova genelinde Taşköprü ve Altınova’da görülen az miktarda müsilaj 2 ekiple toplandı. Toplanan 20 m³ müsilajla bugüne kadar toplanan miktar 1523 m³‘ e ulaştı.

Çevre Kanunu kapsamında yapılan çevre denetimleri kapsamda ise Yalova’da bulunan 13 fabrika, tersane, otel, motel, tatil sitesi vb. yer  denetlenmiş ve son 10 günde denetim sayısı 179’a toplam numune sayısı 26 ya, aykırılık sayısı ise 12 ye yükselmiştir. Tespit edilen aykırılıklar sonucunda 763.623,00 TL idari yaptırım uygulanmış 3 tesise de kapatma uygulanmıştır.

Yalova genelinde temizlik faaliyetleri ve denetimlerimiz 7/24 devam etmektedir. (Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı)

5- Çözüm önerileri

İTÜ öğretim üyelerinden Prof. Dr. İsmail Koyuncu, Prof. Dr. İzzet Öztürk, Prof. Dr. Mustafa Yanalak, Prof. Dr. Özcan Aslan, Do. Dr. Ebru Dülekgürgen, Doç. Dr. Mustafa Evren Erşahin ve Dr. Öğr. Üyesi Türker Türken’in müsilajla ilgili çözüm önerilerinde bulundu. Buna göre;

Marmara Denizi’ni, Boğazları ve deniz bağlantılarını içine alan Marmara Havzası bir bütün olarak ele alınıp değerlendirilmelidir.

Müsilaj oluşum sürecini azaltmak için disiplinler arası bilimsel temelli bir yaklaşım uygulanmalı ve üniversite kamu sanayi özel sektör STK iş birlikleri yapılmalıdır.

İleri biyolojik AAT çıkış sularının azami oranda kentsel yeşil alanların (varsa tarım alanlarının) sulamasında ve/veya endüstride kullanılarak, Marmara’ya verilen atık su miktarının azaltılması gerekir.

Atık su arıtma tesislerinde geri kazanıma öncelik verilmelidir. Buna göre yenilikçi, az yer kaplayan ve enerji verimliliği yüksek atık su arıtma işlemlerin uygulanmasına geçilmelidir.

OSB ve tekil sanayi tesislerinin etkin izleme ve denetimlerle öncelikli ve tehlikeli maddeleri belediye kanal şebekesine deşarj etmeleri önlenmelidir.

Marmara Denizi üst tabakasında ekolojik şartların oluşumu desteklenmelidir. Karadeniz, Marmara ve Akdeniz’deki balık göçüne ilişkin balık sığınma/yumurtlama alanları oluşturulmalı. Bu bölgelere de sürdürülebilirliği sağlanmalıdır.

Su kalitesi sürekli Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgili kurumları tarafından takip edilmeli

Müsilaj takibini yapabilmek için uydu görünümlerinden faydalanmak gerekir. Buna göre çalışmalarını Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgili kurumları tarafından entegre etmelidir.

Marmara Denizi ve Havzası için dinamik bir Coğrafya Bilgi Sistemi kurmalıdır. Sürekli olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgili kurumları tarafından güncel bilgiler üretmelidir.

5 Temmuz 2021 itibariyle Marmara Denizi’nden toplam 10 bin 664 metreküp temizlendi. 

Kaynaklar:

Veriler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarından elde edilmiştir.

Türkiye Ekseni / Merve Uçan